Fréttabréf AFJ - starfsárið 2022-2023

Starfsemi Atvinnufjelagsins starfsárið 2022-2023


Nýtt starfsár Atvinnufjelagsins hófst í september. Þá hallaði verulega á lítil og meðalstór fyrirtæki í samfélagsumræðunni og lítil áhersla var á hagsmuni þeirra innan verkalýðshreyfingarinnar. Mikið var rætt um verkföll og mikil ókyrrð innan verkalýðshreyfingarinnar. 


Breytingar taka tíma og vinnu

Það að breyta því umhverfi sem við búum við í íslensku atvinnulífi gerist ekki á einni nótt. Það tekur tíma að koma Atvinnufjelaginu í almennilegan rekstur og er það langhlaup.Þetta langhlaup hefst á því að flestöll lítil og meðalstór fyrirtæki sameinist á einum stað. Atvinnufjelagið er sá staður, enda er hver skráning með eitt atkvæði í félaginuog því verða ákvarðanir og stefnumál félagsins ákvörðuð á breiðum hagsmunagrunni félagsmanna en ekki sérhagsmunum.

Sú vinna að upplýsa atvinnurekendur lítilla og meðalstórra fyrirtækja um hagsmuni þeirra er tímafrek, það er engum blöðum um það að fletta. Stjórn AFJ hefur alfarið séð um þá vinnu samhliða sínum störfum við að reka sín eigin fyrirtæki. Félagið hefur verið afar passasamt á þá fjármuni sem eru í félaginu og því ekki ráðið starfsmenn né greitt fyrir stjórnarsetu eða aðstöðu.

Til þess að taka næstu skref, ráða inn starfsmann og herja á kynningarstarf á almennum markaði, þá þurfum við að fjölga félagsmönnum og auka í sjóðum félagsins áður en lagt er af stað í slíka vegferð. Það er því gríðarlega mikilvægt fyrir AFJ að félagsmenn leggist á eitt og hvetji aðra atvinnurekendur til að skrá sig og taka þátt í þessari uppbyggingu. Þetta er langhlaup og þetta eru hagsmunir allra lítilla og meðalstórra fyrirtækja sem eru hér undir.


Kjaraviðræðurnar

Það var mat stjórnar AFJ að blanda sér ekki í þann leðjuslag sem kjaraviðræðurnar reyndust vera. Á sama tíma óskaði AFJ eftir því að fá fundi með verkalýðsforrystunni sem vildi ekki svara óskum okkar um að fá sæti við borðið. Lögfræðilegt álitamál er um hvort að verkalýðshreyfingin hafi leyfi til að neita slíku, enda umboð AFJ fyrir félagsmenn sína óumdeilt.

SVEIT, Samtök fyrirtækja á veitingamarkaði, hafa höfðað mál gegn Eflingu vegna þessa og mun það verða fordæmisskapandi og er AFJ í góðum tengslum við SVEIT um gang mála í því.


Ný stjórn kosin á vormánuðum 2022

Ný stjórn AFJ tók til starfa með tvo nýja fulltrúa frá Atvinnurekenda AUÐUR (áður Atvinnurekendadeild FKA), þær Aðalheiði Jacobsen og Ingibjörgu Valdimarsdóttur. Innan þeirra raða er mikill áhugi á félaginu og fara hagsmunir þeirra vel saman við áherslumál AFJ. Atvinnurekenda AUÐUR er góður liðsauki við okkar sameiginlegu baráttu fyrir hagsmunum lítilla og meðalstórra fyrirtækja.

Fundir stjórnar hafa verið reglulegir og gagnlegir. Að mörgu er að huga og því hefur mestur tími farið í að forgangsraða áherslumálum. Niðurstaðan er sú að til að byrja með mun AFJ leggja aðaláherslu á skattalegt umhverfi lítilla og meðastórra fyrirtækja og þá sérstaklega tryggingagjaldið sem og þjónustugjöld og þóknanir til hins opinbera. Þar hallar verulega á lítil og meðalstór fyrirtæki í samaburði við stór fyrirtæki. Þegar rætt er um lítil fyrirtæki er átt við fyrirtæki með 1 til 10 starfsmenn og meðal stór fyrirtæki eru með 10 til 180 starfmenn. Þessi fyrirtæki eru um 90% allra fyrirtækja á Íslandi. 

Atvinnurekenda AUÐUR hélt kynningarfund í byrjun starfsárs með sínum félagskonum þar sem stjórn AFJ kynnti sín áherslumál og sameiginlegu hagsmuni þeirra og AFJ.


Hagsmunir AFJ og samtal við forystumenn

AFJ hefur beitt sér fyrir því að tekið sé tillit til hagsmuna lítilla og meðalstórra fyrirtækja í kjara-viðræðum og ítrekað bent á að hagsmunir þeirra og stórfyrirtækja innan SA fara ekki saman. Í því sambandi bentum við á sérkjarasamninga sem gerðir hafa verið milli verkalýðsfélaga og einstakra atvinnurekenda og dregið fram í dagsljósið m.a. kjarasamning VR og Dressman þar sem dagvinnu-taxtar eru aðrir og rýmri en þeir sem VR almennt miðar við.

AFJ hefur lagt áherslu á að fá samtal við sem flesta í þeim tilgangi að skapa umræðu um þessi hagsmunamál og hefur stjórnin m.a. rætt við ríkissáttasemjar, fjármálaráherra, formenn og forystumenn stjórnmálaflokka og verkalýðshreyfingarinnar. Allir þessir aðilar eru sammála að betur megi fara í hagsmunamálum lítilla og meðalstórra fyrirtækja. En áhugi á breytingum virðist ekki vera mikill í að breyta því kerfi sem fyrir er. Er það mat stjórnar AFJ að til þess að knýja fram breytingar þarf félagið að stækka og slagkraftur þess þarf að verða meiri.

Sigmar Vilhjálmsson formaður stjórnar AFJ hefur verið ötull talsmaður okkar og hefur mætt í fjölmörg útvarpsviðtöl. Nú nýverið skrifað Sigmar stórgóða grein um þessi mál þar sem hann bendir á hlutverk hins opinbera í að leiðrétta stöðu okkar fyrirtækja. Undirtektir hafa verið góðar og umræður skapast í kjölfarið, en betur má ef duga skal og við erum rétt að byrja.  


Atvinnufjelagið er að vaxa og góðir hlutir gerast hægt. Það er því miklvægt að hlúa að hagsmunum lítilla og meðalstórra fyrirækja og til þess þurfum við öfluga félagsmenn og fleiri félagsmenn.


Stjórn Atvinnufjelagsins

Tryggingagjaldsskýrslan í heild sinni

Eftir Helga Guðrún • 11. janúar 2025
Þegar betur er að gáð er tryggingagjaldið ekki gjald heldur vanhugsuð skattheimta sem leggst misþungt á fyrirtæki. Eðlilegri og réttlátari framkvæmd væri að reikna gjaldið af heildarveltu en ekki launaveltu. Brýnt að endurskoða framkvæmd gjaldsins að sögn formanns AFj.

Skorað á Valkyrjurnar

11. janúar 2025
Atvinnufjelagið skorar á nýja ríkisstjórn að endurskoða framkvæmd tryggingagjalds. Skattur en ekki gjald sem leggst hlutfallslega þyngst á lítil og meðalstór fyrirtæki, eins og staðfest er í nýrri úttekt Atvinnufjelagsins.

Sláandi niðurstöður

Eftir Helga Guðrún • 17. nóvember 2024
Niðurstöður nýrrar greiningar á hagrænum áhrifum tryggingagjalds, sem Atvinnufjelagið hefur látið gera, draga skýrt fram hversu misþungt þessi launaskattur leggst á fyrirtæki. Um sláandi mun er að ræða á milli atvinnugreina, sem hefur verið að aukast á undanförnum árum mannaflsfrekum atvinnugreinum óhag. Tryggingagjaldið nemur 6,35% og reiknast gjaldið af launagreiðslum fyrirtækja, en það rennur að stærstum hluta eða 75% í lífeyris- og slysatryggingar almannatryggingakerfisins. Mannaflsfrekar atvinnugreinar standa verst að vígi Eins og útreikingar Atvinnufjelagsins sýna, getur skipt verulegu máli eftir atvinnugrein hversu þungt þetta gjald leggst á fyrirtæki. Þær atvinnugreinar sem standa að jafnaði verst að vígi eiga það sameiginlegt að vera mannaflsfrekar. Oftar en ekki er um þjónustugreinar að ræða, sem hafa ekki forsendur til að draga úr mannaflsþörf með sjálfvirknivæðingu eða innleiðingu gervigreindar í verkferla. Á mannamáli þýðir þetta í reynd að ríkissjóður refsar fyrirtækjum með margt starfsfólk fyrir það eitt að vera stór vinnustaður. Í framkvæmd hefur þetta í för með sér að hlutar vinnumarkaðarins standa undir mun stærri hluta af lífeyris- og slysatryggingagreiðslum ríkisins en aðrir. Það er því að mati Atvinnufjelagsins brýnt að tryggingagjaldið verði endurskoðað með réttlátari skattframkvæmd að markmiði og lagað að jafnari og gagnsærri framkvæmd hvað einstakar atvinnugreinar snertir. Og vel að merkja, að hér sé um gjald að ræða er rangnefni. Tryggingagjaldið er ekkert annað en skattur og það ranglátur vegna þess að hann brýtur á þeirri mikilvægu meginreglu að skattheimta hafi ekki óæskilegar afleiðingar í för með sér á markaði, ekki nema um beina neyslustýringarskatta sé að ræða sem er beinlínis ætlað að stuðla að breytingum með hagrænum hvötum. Tökum frekar upp almennt launagjald Atvinnufélagið telur löngu tímabært að ríki og aðilar vinnumarkaðarins spyrji sig hvort finna megi réttlátari og gagnsærri innheimtuleið. Með hliðsjón af vægi tryggingagjaldsins fyrir tekjuöflun ríkissjóðs, en tryggingagjaldið er þriðji stærsti tekjustofn ríkisins næst á eftir tekjuskatti og virðisaukaskatti, leggur Atvinnufjelagið til að tryggingjaldi verði breytt í almennt tekjugjald. Launagjald reiknast af heildartekjum eða veltu fyrirtækja en ekki launagreiðslum og við það jafnast skattheimtan að verulegu leyti út á milli atvinnugreina. Með hliðsjón af heildarveltu fyrirtækja á síðasta ári hefði 1,52% launagjald skilað sömu tekjum til ríkissjóðs og tryggingagjaldið gerði. Nánari upplýsingar: Tryggingagjald - skattur eða gjald? (pdf) Tryggingagjald – skattur eða gjald? (pdf - einblöðungur)